ਅਨੁਵਾਦ ਕਲਾ ਦੀ ਬਿਹਤਰੀਨ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਪ੍ਰੋ. ਨਵ ਸੰਗੀਤ ਵੱਲੋਂ ਅਨੁਵਾਦਿਤ ਰੂਸੀ ਨਾਵਲ ‘ਮਾਲਵਾ’

ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸੋਢੀ, ਕੈਨੇਡਾ
ਫੋਨ:+1-604-369-2371
ਵਰਤਮਾਨ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਨਾਮਵਰ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਹੈ ਪ੍ਰੋ. ਨਵ ਸੰਗੀਤ ਸਿੰਘ, ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਮੌਲਿਕ ਅਤੇ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਹੀ ਦੇਸ-ਵਿਦੇਸ਼ ਦੇ ਨਾਮਵਰ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ, ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਅਤੇ ਆਨਲਾਈਨ ਪੇਪਰਾਂ ਦਾ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਈ ਲੇਖਕਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਹੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬੀ ਅਖ਼ਬਾਰ ਜਾਂ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਗੌਲਦੇ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਉਥੇ ਨਵ ਸੰਗੀਤ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਗਿਲਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਪੰਜਾਬੀ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ, ਮੈਗਜ਼ੀਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਭੇਜਣ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਮੰਗ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ।

ਹਥਲੀ ਲਿਖਤ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਮੌਲਿਕ ਸਾਹਿਤ ਨਾਲੋਂ ਉਸ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੇ ਉੱਚ ਪਾਏ ਦੇ ਅਨੁਵਾਦਿਤ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਸੰਖੇਪ ਜਿਹੀ ਚਰਚਾ ਕਰ ਕੇ ਉਸ ਦੇ ਹਾਲ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਰੂਸੀ ਨਾਵਲ (ਲੇਖਕ ਮੈਕਸਿਮ ਗੋਰਕੀ) ‘ਮਾਲਵਾ’ ਸੰਬੰਧੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੈ।
ਅਨੁਵਾਦ ਕਲਾ ਦੇ ਬਿਖੜੇ ਪੈਂਡੇ ‘ਤੇ ਉਸ ਨੇ ਪਹਿਲਾ ਕਦਮ 1986 ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ, ਜਦੋਂ ‘ਪੰਖੜੀਆਂ’ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤੀ ਕਹਾਣੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਦੇ ਇਸ ਪਹਿਲੇ ਯਤਨ ਨੂੰ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਗਾਰਾ ਮਿਲਣ ਕਾਰਨ ਉਹ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲੰਮੀ ਪਾਰੀ ਖੇਡਣ ਦਾ ਮਨ ਬਣਾ ਲਿਆ। 1989 ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਅਨੁਵਾਦਿਤ ਪੁਸਤਕ ‘ਦੇਸ ਦੇਸ਼ਾਂਤਰ’ ਪਾਠਕਾਂ ਦੇ ਸਨਮੁਖ ਆਈ। ਇਹ ਇੱਕ ਕਹਾਣੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ ਦੀਆਂ ਗਿਆਰਾਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਸੀ। ਇਸ ਅਨੁਵਾਦਿਤ ਪੁਸਤਕ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਕਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਆਲੋਚਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਹਾਂ-ਪੱਖੀ ਹੁੰਗਾਰਾ ਮਿਲਿਆ। ‘ਪੰਜਾਬੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ’ ਦੇ ਕਾਲਮ ‘ਅੰਗ ਸੰਗ’ (ਸ਼ਾਮ ਸਿੰਘ) ਵਿੱਚ ਇਸ ਪੁਸਤਕ ‘ਤੇ ਤਫ਼ਸੀਲ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਹੋਈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਾਂ ਚੱਲ ਸੋ ਚੱਲ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਉਹ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਖ਼ਜ਼ਾਨੇ ਵਿੱਚ 25 ਅਮੁੱਲ ਅਨੁਵਾਦਿਤ ਪੁਸਤਕਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬਾਲ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਜੂਲ ਵਰਨ, ਸ਼ਰਵਾਂਟੀਜ਼, ਬੈਲੰਟਾਈਨ, ਹਰਮਨ ਮੈਲਵਿਲ ਵਰਗੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਲੇਖਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਉਸ ਨੇ ਸਤਿਆਜੀਤ ਰੇਅ, ਆਬਿਦ ਸੂਰਤੀ, ਊਸ਼ਾ ਯਾਦਵ ਵਰਗੇ ਭਾਰਤੀ ਲੇਖਕਾਂ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ। ਪ੍ਰੋ. ਨਵ ਸੰਗੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਮੁਢਲੇ ਪੜਾਅ ਦੀਆਂ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤੀਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦਾ ਮਿਆਰ ਦੇਖ ਕੇ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਕੁਝ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਉਸ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੈਕਿਸਮ ਗੋਰਕੀ, ਸਦਰੁਦੀਨ ਐਨੀ, ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਚੰਦਰ ਅਤੇ ਅਬਦੁਲ ਬਿਸਮਿੱਲਾਹ ਦੇ ਨਾਵਲਾਂ ਦੇ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਵਾ ਕੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ।
ਨਵ ਸੰਗੀਤ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸੁਹਿਰਦ ਅਨੁਵਾਦਕ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਉਸ ਨੂੰ ਹਿੰਦੀ ਜਾਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੀ ਕੋਈ ਕਹਾਣੀ ਜਾਂ ਕਵਿਤਾ ਪਸੰਦ ਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਆਪ ਹੀ ਉਸਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰ ਕੇ ਛਪਵਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦਾ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਹਿੰਦੀ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ਦੇ ਪਰਚਿਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਬਣੀਆਂ ਹਨ। ਅਨੁਵਾਦ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਸ ਨੇ ਇੱਕ ਪੁਸਤਕ (ਹਿੰਦੀ ਕਵੀ ਦੁਸ਼ਿਅੰਤ ਕੁਮਾਰ ਦੀ ਕਾਵਿ ਪੁਸਤਕ ‘ਸਾਏ ਮੇਂ ਧੂਪ) ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਲਿਪੀਅੰਤਰ ਵੀ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਸੈਂਟਰਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ ਪੰਜਾਬ (ਬਠਿੰਡਾ) ਦੇ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਦੋ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨੈਸ਼ਨਲ ਬੁੱਕ ਟਰੱਸਟ ਵੱਲੋਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।
ਹੁਣ ਕੁਝ ਚਰਚਾ ਉਸ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਰੂਸੀ ਲੇਖਕ ਮੈਕਸਿਮ ਗੋਰਕੀ ਦੇ ਨਾਵਲ ‘ਮਾਲਵਾ’ ਦੇ ਪੰਜਾਬੀ ਅਨੁਵਾਦ ਸੰਬੰਧੀ। ਇਹ ਨਾਵਲ ਗੋਰਕੀ ਦੇ ਦੂਜੇ ਨਾਵਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਕੁਝ ਹਟ ਕੇ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਵਲ ਵਿੱਚ ਲੇਖਕ ਨੇ ਪਾਤਰਾਂ ਦੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਚਿਤਰਣ ਵੱਲ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਔਰਤ-ਮਰਦ ਦੇ ਆਪਸੀ ਸੰਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਦੁਨਿਆਵੀ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤ ਅਤੇ ਮਰਦ ਦੇ ਆਪਸੀ ਪਿਆਰ ਦੇ ਸਮਾਨੰਤਰ ਈਰਖਾ ਵੀ ਚਲਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਹੋ ਨਹੀਂ, ਇੱਕੋ ਔਰਤ ਪ੍ਰਤੀ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਨ੍ਹੀ ਦੌੜ ਵੀ ਲੱਗੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਇਸ ਦੌੜ ਵਿੱਚ ਪਿਉ-ਪੁੱਤਰ ਵੀ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਕਈ ਮਰਦਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਪਤਾ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਜਿਸ ਔਰਤ ਪ੍ਰਤੀ ਲਾਲਸਾ ਹੈ, ਉਹ ਕਿਸੇ ਦੂਜੇ ਮਰਦ ਨਾਲ ਗ਼ੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਰਹਿ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਪਾਤਰਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਸਤਹੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਮਨੁੱਖੀ ਮਨ ਦੀਆਂ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਰੁਚੀਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਹੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਸਲਨ ਵਾਸੀਲੀ ਜੋ ਪਤਨੀ ਅਤੇ ਗੱਭਰੂ ਲੜਕੇ ਦੇ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਮਾਲਵਾ ਨਾਂ ਦੀ ਔਰਤ ਨਾਲ ਰਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਹਿਲੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲੋਂ ਰਿਸ਼ਤਾ ਤੋੜ ਹੀ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਐਡਲਰ ਦੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਹੀ ਅਜਿਹੇ ਬਹੁ-ਪਰਤੀ ਪਾਤਰਾਂ ਅਤੇ ਅਵਸਥਾਵਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਮਾਲਵਾ, ਵਸੀਲੀ ਦੇ ਜਵਾਨ ਪੁੱਤਰ ਯਾਕੋਵ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦੋਵੇਂ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਪ੍ਰਤੀ ਖਿੱਚੇ ਵੀ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਫਰਾਇਡ ਦਾ ਕਾਮ ਸੰਬੰਧੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸਿਧਾਂਤ ਠੀਕ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆਪਸੀ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੀ ਨੀਂਹ ਕਾਮ `ਤੇ ਟਿਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਵਸੀਲੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪੁੱਤਰ ਵਿੱਚ ਮਾਲਵਾ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਹੱਥੋ-ਪਾਈ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਮਾਲਵਾ ਇਹ ਮੰਨਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਜਾਣ-ਬੁਝ ਕੇ ਪਿਉ-ਪੁੱਤਰ ਦੀ ਲੜਾਈ ਕਰਵਾਈ ਸੀ ਤਾਂ ਇਹ ਕਥਨ ਸੱਚ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ‘ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਵਿੱਚ ਸਭ ਜਾਇਜ਼ ਹੈ।’
ਮਾਲਵਾ ਦਾ ਇੱਕ ਰੂਪ ਹੋਰ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਵਸੀਲੀ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ‘ਉਹ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਪਿਆਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ।’ ਨਾਵਲ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਵਸੀਲੀ, ਮਾਲਵਾ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਚਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਨਾਵਲ ਦਾ ਚੌਥਾ ਪਾਤਰ ਸੇਰਯੋਜਕਾ, ਯਾਕੋਵ ਨੂੰ ਚਿਤਾਵਨੀ ਵੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਕੁੱਟ-ਮਾਰ ਵੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਮਾਲਵਾ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੇ ਤੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫੇਰ ਇਹ ਸਪਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਾਮੁਕ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਨਸਾਨ ਮਰਨ-ਮਾਰਨ ਤੋਂ ਵੀ ਗੁਰੇਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਇਹ ਨਾਵਲ ਮਨੁੱਖੀ ਸੁਭਾਅ ਦੇ ਬਹੁ-ਪਰਤੀ ਵਿਹਾਰ ਦੀ ਸਫਲ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਨਾਵਲਕਾਰ ਨੇ ਚਾਰ ਪਾਤਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਦੁਨਿਆਵੀ ਹਕੀਕਤਾਂ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਮਨ ਦੀਆਂ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਪਰਤਾਂ ਨੂੰ ਰੂਪਮਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਹੁਣ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਨਾਵਲ ਦੇ ਅਨੁਵਾਦ ਸੰਬੰਧੀ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦਿਤ ਰਚਨਾ ਵਿੱਚ ਮੂਲ ਪੁਸਤਕ ਦੀ ਸਾਰਥਿਕਤਾ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਅਨੁਵਾਦਕ ਦੀ ਕਲਾ ਦੀ ਪਰਖ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ‘ਮਾਲਵਾ’ ਰੂਸੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਨਾਵਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੁਦਰਤੀ ਹੀ ਰੂਸੀ ਮਾਹੌਲ, ਉੱਥੋਂ ਦੇ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਰੂਸੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਗੱਲਾਂ ਹਨ, ਆਪਣਾ ਮੁਹਾਵਰਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣਾ ਵਿਆਕਰਣ ਹੈ। ਇਸ ਸਭ ਕੁਝ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦ ਵਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਮੁਤਾਬਿਕ ਢਾਲਣਾ ਕੋਈ ਸਹਿਜ ਕਾਰਜ ਨਹੀਂ। ਇਸੇ ਲਈ ਅਨੁਵਾਦਿਤ ਰਚਨਾ ਨੂੰ ਦੋ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਪੁਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਨਾਵਲ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ ਨਵ ਸੰਗੀਤ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਇਸ ਅਨੁਵਾਦ ਵਿੱਚੋਂ ਉਸਦੀ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ‘ਤੇ ਪੀਡੀ ਪਕੜ ਦਾ ਹੀ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਰੂਸੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਸਾਹਿਤਕ ਕਿਰਤ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਢਾਲ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਕਈ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਨਾਵਲ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਕਾਂਡ ਵਿੱਚ ਹੀ ਉਸ ਵੱਲੋਂ ਉਲੀਕੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਸ਼ਬਦ-ਚੋਣ ਸਲਾਹੁਣਯੋਗ ਹੈ, “ਹਵਾ ਸਮੁੰਦਰ ਦੀ ਰੇਸ਼ਮੀ ਛਾਤੀ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਥਪਥਪਾ ਰਹੀ ਸੀ, ਸੂਰਜ ਆਪਣੀਆਂ ਗਰਮ ਕਿਰਨਾਂ ਨਾਲ ਉਹਨੂੰ ਨਿੱਘ ਦੇ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਤੇ ਸਮੁੰਦਰ ਜਿਵੇਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੋਮਲ ਥਪਕੀਆਂ ਨਾਲ ਨੀਂਦ-ਵਿਗੁਤਾ ਸਾਹ ਲੈ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਗਰਮ ਹਵਾ ਨੂੰ ਨਮਕੀਨ ਮਹਿਕ ਨਾਲ ਭਰ ਰਿਹਾ ਸੀ।”
ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਜਦੋਂ ਮਾਲਵਾ, ਵਸੀਲੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਦੋਹਾਂ ਦੀ ਆਪਸੀ ਵਾਰਤਾਲਾਪ ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਲਹਿਜ਼ਾ ਦੇਖਣਯੋਗ ਹੈ:
“ਕੀ ਗੱਲ? ਆਪਣੇ ਬੇਟੇ ਨੂੰ ਮਿਲ ਕੇ ਤੈਨੂੰ ਕੋਈ ਖੁਸ਼ੀ ਨਹੀਂ ਹੋਈ?” ਹੱਸ ਕੇ ਉਹਨੇ ਪੁੱਛਿਆ।
“ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ, ਉਹਦਾ ਹਾਸਾ ਵੇਖਿਐ? ਇਹ ਸਭ ਤੇਰੇ ਕਰਕੇ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।” ਵਸੀਲੀ ਨੇ ਗਰਜ ਕੇ ਕਿਹਾ।
“ਅੱਛਾ! ਮੇਰੇ ਕਰਕੇ!” ਮਾਲਵਾ ਨੇ ਹਾਸੇ ਅਤੇ ਹੈਰਾਨੀ ਨਾਲ ਪੁੱਛਿਆ।
“ਹੋਰ ਕਿਸ ਕਰਕੇ?”
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਨਵ ਸੰਗੀਤ ਨੇ ਥਾਂ ਪੁਰ ਥਾਂ ਮੌਕੇ ਮੁਤਾਬਿਕ ਠੇਠ ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਨਿਰੋਲ ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਹੌਲ ਸਿਰਜਿਆ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ: ਗਲਵਕੜੀ, ਮਿੱਟੀ ਰੰਗੇ ਪਰਛਾਵੇਂ, ਥਥਲਾਉਂਦੇ, ਖਿਸਕ, ਲਾਲਾਂ ਡਿੱਗ ਸਕਦੀਆਂ ਨੇ, ਝਪੱਟਾ ਮਾਰ ਕੇ, ਟਾਕੀਆਂ, ਟਕੇ ਵਰਗਾ ਜੁਆਬ, ਊਟ ਪਟਾਂਗ ਆਦਿ।
ਥਾਂ ਪੁਰ ਥਾਂ ਸਮੁੰਦਰੀ ਤਟ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਨੂੰ ਵੀ ਕਲਾਤਮਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪ੍ਰਗਟਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਸਿਰਫ ਨਾਵਲ ਦੇ ਪਾਤਰਾਂ ਦੇ ਨਾਵਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਾਰਾ ਨਾਵਲ ਹੀ ਪੰਜਾਬੀ ਲਗਦਾ ਹੈ। ਇਹੋ ਇਸ ਅਨੁਵਾਦ ਦੀ ਖਾਸੀਅਤ ਹੈ।
ਸਮੁੱਚੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ‘ਮਾਲਵਾ’ ਨਾਵਲ ਦੇ ਪੰਜਾਬੀ ਅਨੁਵਾਦ ਨਾਲ ਜਿੱਥੇ ਪ੍ਰੋ. ਨਵ ਸੰਗੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਨੁਵਾਦ ਕਲਾ ਨੇ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਪੁਲਾਂਘ ਪੱਟੀ ਹੈ, ਉਥੇ ਹੀ ਪੰਜਾਬੀ ਅਨੁਵਾਦ ਦੇ ਖ਼ਜ਼ਾਨੇ ਵਿੱਚ ਨਿੱਗਰ ਵਾਧਾ ਵੀ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਕਰਸ ਪਬਲਿਸ਼ਰ, ਖੰਨਾ (ਪੰਜਾਬ) ਵੱਲੋਂ 111 ਪੰਨਿਆਂ ਦੇ ਇਸ ਨਾਵਲ ਦਾ ਮੁੱਲ 249/- ਰੁਪਏ ਹੈ। ਪੁਸਤਕ ਦਾ ਟਾਈਟਲ ਅਤੇ ਛਪਾਈ ਉੱਤਮ ਦਰਜੇ ਦੀ ਹੈ।