ਕੀ ਅਸੀਂ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ?

ਡਾ. ਪੀ.ਐਸ. ਤਿਆਗੀ
ਫੋਨ: +91-9855446519
ਕੁਝ ਹਫ਼ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਅਸੀਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਦਿਵਸ ਹਰ ਸਾਲ 28 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਸਰ ਸੀ.ਵੀ. ਰਮਨ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਖੋਜ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ‘ਰਮਨ ਪ੍ਰਭਾਵ’ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ 1931 ਵਿੱਚ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸਰ ਸੀ.ਵੀ. ਰਮਨ ਦਾ ਇਹ ਇਤਿਹਾਸਕ ਕਾਰਨਾਮਾ ਜੋ ਕਿ ਕੁਝ ਸੌ ਰੁਪਏ ਦੀ ਲਾਗਤ ਵਾਲੇ ਯੰਤਰਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਦੁਆਰਾ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਧੁਨਿਕ ਮਹਿੰਗੇ ਯੰਤਰਾਂ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਦੁਹਰਾਇਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਿਆ।

ਵਿਗਿਆਨ ਕੀ ਹੈ? ਵਿਗਿਆਨ ਅਨੁਭਵ ਅਤੇ ਪ੍ਰਯੋਗਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਗਿਆਨ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਸੁਣਨ ਨਾਲ। ਪਿਛਲੀਆਂ ਕੁਝ ਸਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨਕ ਖੋਜਾਂ ਨੇ ਸਾਡੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਹਰ ਪਹਿਲੂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਆਸਾਨ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਾਡੇ ਪੁਰਖੇ ਮੁੜ ਇਸ ਧਰਤੀ `ਤੇ ਆ ਸਕਦੇ ਤਾਂ ਅਜੋਕੇ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਸੁੱਖ-ਸਹੂਲਤਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਇਹ ਕਹਿਣਗੇ ਕਿ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮਾਂ ਸਵਰਗ ਵਰਗਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨ ਲਈ 10 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਗਿਆਨ ਦਿਵਸ ਅਤੇ 28 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਦਿਵਸ ਮਨਾਉਣਾ ਇੱਕ ਨੇਕ ਕਾਰਜ ਹੈ।
ਨਵੀਆਂ ਵਿਗਿਆਨਕ ਖੋਜਾਂ ਕੋਈ ਆਸਾਨ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਤੀਤ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਖੋਜਾਂ ਸੰਜੋਗ ਨਾਲ ਹੋਈਆਂ ਸਨ, ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਖੋਜਾਂ ਲਈ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿਨ ਰਾਤ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਨਿਊਟਨ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂਤਾ ਦੇ ਨਿਯਮ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਉਦੋਂ ਆਇਆ, ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੇ ਇੱਕ ਦਰੱਖਤ ਤੋਂ ਇੱਕ ਸੇਬ ਡਿੱਗਦਾ ਦੇਖਿਆ; ਤਰਲ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਤੈਰਨ ਦਾ ਨਿਯਮ ਆਰਕੀਮੀਡੀਜ਼ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਉਦੋਂ ਆਇਆ, ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੇ ਨਹਾਉਣ ਲਈ ਟੱਬ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਵੇਲੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਟੱਬ ਵਿੱਚੋਂ ਵਗਦਾ ਦੇਖਿਆ।
ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਤੀਤ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਹੋਰ ਖੋਜਾਂ ‘ਮੌਕੇ ਨਾਲ’ (ਭੇ ਛਹਅਨਚੲ) ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ ਫਲੇਮਿੰਗ ਦੁਆਰਾ ਪੈਨਿਸਿਲੀਨ ਦੀ ਖੋਜ ਇੱਕ ਮੌਕਾ ਖੋਜ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਅਚਾਨਕ ਮਾਈਕ੍ਰੋਸਕੋਪ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਆਪਣੇ ਰੱਦ ਕੀਤੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਦੇਖੇ ਅਤੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਉੱਲੀ ਪੈਨਿਸਿਲੀਅਮ ਦੁਆਰਾ ਦੂਸ਼ਿਤ ਸਨ। ਭਾਫ਼ ਇੰਜਣ ਦੀ ਕਾਢ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਜੇਮਸ ਵਾਟ ਨੂੰ ਉਬਲਦੇ ਪਾਣੀ ਵਾਲੀ ਕੇਤਲੀ ਦੇ ਢੱਕਣ ਨੂੰ ਚੁੱਕਦੀ ਭਾਫ਼ ਦੇਖ ਕੇ ਆਇਆ। ਭਾਵੇਂ ਕੁਝ ਖੋਜਾਂ ਸੰਜੋਗ ਨਾਲ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਖੋਜਾਂ ਲਈ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਵਿਗਿਆਨੀ ਆਪਣੀ ਉਮਰ ਭਰ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਕੁਝ ਨਵਾਂ ਖੋਜਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਉਸ ਨੂੰ ਅਤੀਤ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਉਚਿਤ ਸਨਮਾਨ ਤੇ ਮਾਨਤਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਆਮ ਤੌਰ `ਤੇ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਕਿ ਵਿਗਿਆਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰੱਬ ਤੋਂ ਦੂਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਤੀਤ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨਾਲ ਬੁਰਾ ਸਲੂਕ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਕੁਝ ਨੂੰ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਕੋਪਰਨਿਕਸ ਨੂੰ ਚਰਚ ਵਿੱਚ ਮੁਆਫੀ ਮੰਗਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਸੂਰਜ ਸਥਿਰ ਹੈ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਸੂਰਜ ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਦੀ ਹੈ। 1600 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਬਰੂਨੋ ਨੂੰ ਇਹ ਧਾਰਨਾ ਦੇਣ ਲਈ ਜ਼ਿੰਦਾ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਤਾਰੇ ਸਾਡੀ ਆਪਣੀ ਧਰਤੀ ਵਰਗੇ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਨਾਲ ਘਿਰੇ ਸੂਰਜ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਧਰਤੀ ਘੁੰਮਦੀ ਹੈ।
1633 ਵਿੱਚ ਟੈਲੀਸਕੋਪ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਗੈਲੀਲੋ ਨੂੰ ਘਰ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਰਬੰਦ ਕਰਨ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ 1642 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੱਕ ਰਿਹਾ। ਇਹ ਸਜ਼ਾ ਸਿਰਫ਼ ਇਸ ਧਾਰਨਾ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸੀ ਕਿ ਧਰਤੀ ਸੂਰਜ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਦੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿਕੋਲਸ ਵਾਵਿਲੋਵ, ਜਿਸ ਨੇ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਮੂਲ ਕੇਂਦਰਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਨੂੰ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਡਾਇਨਾਮਾਈਟ ਅਲਫਰੇਡ ਨੋਬਲ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਾਢਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ, ਪਰ ਇਸ ਕਾਢ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ‘ਮੌਤ ਦੇ ਵਪਾਰੀ’ ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਨਫਰਤ ਇਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਸੀ ਕਿ ਇੱਕ ਦਿਨ ਉਸ ਨੇ ਖੁਦ ਇੱਕ ਪੇਪਰ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ ਕਿ “ਡਾ. ਅਲਫਰੇਡ ਨੋਬਲ, ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਲੱਭ ਕੇ ਅਮੀਰ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ, ਦੀ ਕੱਲ੍ਹ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।”
ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਸਮਾਂ ਬਦਲਿਆ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਉਪਯੋਗੀ ਖੋਜਾਂ ਲਈ ਬਣਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾ ਮਿਲਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਰਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸਤਿਕਾਰ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦਾ ਰਖਵਾਲਾ ਵੀ ਕਹਿਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਲਈ ਰੱਬ ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ; ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਅੰਨਦਾਤਾ ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ; ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਨਿਰਮਾਤਾ ਕਿਹਾ ਗਿਆ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੇ ਸਤਿਕਾਰ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਇਸ ਤੱਥ ਤੋਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾ. ਅਬਦੁਲ ਕਲਾਮ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਵਿਗਿਆਨ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੁੱਖ-ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹੈ। ਪਰ ਜਿਵੇਂ ਹਰ ਸਿੱਕੇ ਦੇ ਦੋ ਚਿਹਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਰ ਨਵੀਂ ਵਿਗਿਆਨਕ ਖੋਜ ਦੇ ਦੋ ਪਹਿਲੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ- ਇੱਕ ਚੰਗਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਮਾੜਾ। ਨਵੀਆਂ ਵਿਗਿਆਨਕ ਖੋਜਾਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਮਨੁੱਖਤਾ ਲਈ ਚੰਗੀਆਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ। ਇਹ ਨੋਟ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਨਵੀਆਂ ਵਿਗਿਆਨਕ ਖੋਜਾਂ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ `ਤੇ ਚੰਗੀਆਂ ਜਾਂ ਮਾੜੀਆਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਇੱਕ ਵਿਗਿਆਨਕ ਖੋਜ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਇਸ ਗੱਲ `ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸ ਪ੍ਰਸੰਗ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਬਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਵਿਗਿਆਨਕ ਖੋਜਾਂ ਦੀ ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਆਪਣੇ ਲਾਲਚ ਲਈ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਹੈ।
1867 ਵਿੱਚ ਐਲਫਰੇਡ ਨੋਬਲ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਿਲਡਿੰਗ ਅਤੇ ਮਾਈਨਿੰਗ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਡਾਇਨਾਮਾਈਟ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਜੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਬੰਬ, ਤੋਪਾਂ ਅਤੇ ਰਾਕੇਟ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਗ੍ਰਿਫਿਨ ਇੱਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਇੱਕ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਇੱਕ ਮਨੁੱਖ ਕੱਚ ਦੀ ਪਤਲੀ ਚਾਦਰ ਵਾਂਗ ਅਦਿੱਖ, ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ; ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਲਈ ਇਸ ਖੋਜ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਖੋਜ ਮਨੁੱਖ ਜਾਤੀ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਲਾਹੇਵੰਦ ਹੋ ਸਕਦੀ ਸੀ, ਪਰ ਇਸ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਨੇ ਵਰਦਾਨ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ।
ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੇ ਯੰਤਰ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੈਥੋਲੋਜੀਕਲ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਜਾਂ ਜੈਨੇਟਿਕ ਵਿਗਾੜਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਦੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ, ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਕੈਮੀਕਲਾਂ ਅਤੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ, ਜੈਨੇਟਿਕ ਤੌਰ `ਤੇ ਸੋਧੇ ਭੋਜਨ (ਘੰ ਾਂੋੋਦ) ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ, ਟਰਾਂਸਜੇਨਿਕ ਫਸਲਾਂ (ਠਰਅਨਸਗੲਨਚਿ ਛਰੋਪਸ), ਐਮਨੀਓਸੈਂਟੇਸਿਸ (ੳਮਨiੋਚੲਨਟੲਸਸਿ) ਆਦਿ ਮੁੱਖ ਤੌਰ `ਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਭਲਾਈ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੁਝ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਖੋਜਾਂ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ, ਜੋ ਕਿ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੀ ਭਲਾਈ ਲਈ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਗਲਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ ਜਾਤੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਜੈਨੇਟਿਕ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਇੱਕ ਉਪਯੋਗੀ ਤਕਨੀਕ ਹੈ, ਪਰ ਕੁਝ ਸੁਪਰ ਰਾਸ਼ਟਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਯੁੱਧ (ਭiੋਲੋਗਚਿਅਲ ੱਅਰਾਅਰੲ) ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਸ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਜੀਵਤ ਜੀਵ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦ ਹਨ, ਜੋ ਦੁਸ਼ਮਣ ਆਬਾਦੀ ਵਿੱਚ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਜਾਂ ਦੁੱਖ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਯੁੱਧ ਦੇ ਹਥਿਆਰ ਵਜੋਂ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਐਮਨੀਓਸੈਂਟੇਸਿਸ ਤਕਨੀਕ ਨੂੰ ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ (ਾਂੋੲਟੁਸ) ਦੇ ਕ੍ਰੋਮੋਸੋਮ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ ਕਿ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਬੱਚਾ (ਧੲਵੲਲੋਪਨਿਗ ਚਹਲਿਦ) ਕਿਸੇ ਵਿਕਾਸ ਸਬੰਧੀ ਨੁਕਸ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ! ਪਰ ਅਣਜੰਮੇ ਬੱਚੇ ਦਾ ਲਿੰਗ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਸ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਜੇਕਰ ਲਿੰਗ ਔਰਤ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਭਰੂਣ ਦਾ ਗਰਭਪਾਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ (ਮਾਦਾ ਭਰੂਣ ਹੱਤਿਆ)। ਇਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਮਨੁੱਖੀ ਆਬਾਦੀ ਵਿੱਚ ਮਰਦ-ਔਰਤ ਅਨੁਪਾਤ ਦੀ ਅਸਮਾਨਤਾ ਹੋਈ।
1993 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਲਈ ਇਹ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ 10 ਵਿੱਚੋਂ ਚਾਰ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਵੇਲੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਕੰਨਿਆ ਭਰੂਣ ਹੱਤਿਆ ਮੈਡੀਕਲ ਡਾਕਟਰਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਲਾਹੇਵੰਦ ਅਭਿਆਸ ਹੈ। ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਅਤੇ ਖਾਦ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਆਕਰਸ਼ਕ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਅਤੇ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਦੇ ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਕੁਦਰਤੀ ਉਪਜਾਊ ਸ਼ਕਤੀ ਖਤਮ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਕੀੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰਸਾਇਣਕ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਹ ਸਾਬਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਹੋਰ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਹਨ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਲਾਲਚ ਲਈ ਵਿਗਿਆਨਕ ਤਰੱਕੀ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਆਓ! ਵਿਗਿਆਨ ਬਾਰੇ ਗਲਤ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਹੋਈਏ। ਹਰ ਸਾਲ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਗਿਆਨ ਦਿਵਸ ਜਾਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਦਿਵਸ ਮਨਾਉਣਾ ਅਧੂਰਾ ਹੀ ਰਹਿ ਜਾਵੇਗਾ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਇਸ ਦਿਨ ਬਾਰੇ ਜੋ ਕੁਝ ਕਿਹਾ ਜਾਂ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਉਸ ਦੇ ਅਸਲ ਮਨੋਰਥ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹੇ। ਸਾਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਕੋਈ ਵੀ ਖੋਜ ਚੰਗੀ ਜਾਂ ਮਾੜੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਇਹ ਇਸ ਗੱਲ `ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਖੋਜ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਵਰਤਦਾ ਹੈ- ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੀ ਭਲਾਈ ਲਈ ਜਾਂ ਨਿੱਜੀ ਲਾਭ ਲਈ!